Onze-Lieve-Vrouw ter Zege op de Zavel

Over het geheel genomen zijn de filosofie en het concept van de studies en de werkzaamheden aan de gevels en de glas-in-loodramen van de kerk van dien aard dat alle partijen het erover eens zijn dat er meer sprake is van conservering dan van restauratie in de gebruikelijke zin van het woord.

De filosofie is ook om de instandhouding van de gevels binnen redelijke budgetten te houden.

Om deze keuzes te kunnen maken, werkt het multidisciplinaire team samen met een kunsthistoricus, die tevens curator is, en die de beslissingen helpt begeleiden.

Tijdens de uitwerking van de bijzondere specificaties werden bezoeken gebracht aan de steengroeven die de stenen leverden om na te gaan of deze in bedrijf waren en of de nuttige kubieke meters die waren gemeten beschikbaar waren.  Zodra met de werkzaamheden is begonnen, worden in deze zelfde steengroeven regelmatig bezoeken georganiseerd door het managementteam, de projecteigenaar, architecten en historici, en uiteraard in aanwezigheid van het bedrijf. Ook het Gewest en de Dienst voor Monumenten en Landschappen hebben aan de bezoeken deelgenomen.

Ter plaatse werden metingen verricht en werd een zorgvuldige keuze van stenen gemaakt met kennis van de vereiste kwaliteiten. De geselecteerde blokken worden genummerd en getraceerd tot aan de handen van de beeldhouwers in de ateliers. Een van de voorwaarden voor de restauratie was dan ook dat de winningsplaatsen zouden worden gecontroleerd om er zeker van te zijn dat de gewenste stenen konden worden geleverd.

Deze aanpak heeft nu een overtuigend resultaat opgeleverd, zowel wat betreft de kwaliteit van de gebruikte materialen als de discrete integratie van de elementen in de gevels.

Alvorens de studies met betrekking tot de restauratie van een dergelijk gebouw aan te vatten, dient te worden opgemerkt dat zonder een aantal opmetingen van het gebouw niet echt met de werkzaamheden of bezinning kan worden begonnen. Dit zijn de onontbeerlijke grondslagen die een antwoord geven op de eerste voor de hand liggende vragen die rijzen. Het zeer complexe karakter van de ornamentele architectuur vereist nauwkeurige, aan het werk en de behoeften aangepaste werkmethoden.

De architecten wilden niet dat het fotografisch onderzoek door iemand anders dan henzelf zou worden uitgevoerd. Dit is een voor de hand liggende gelegenheid om kennis te maken met het gebouw en veel nuttige informatie op te doen.

Het is duidelijk dat de plannen en de ter plaatse genomen foto’s twee noodzakelijke informatieverzamelingen zijn. De combinatie van de twee bleek echter nog nuttiger toen ze werden verzameld, geplakt en vervolgens op dezelfde schaal gezet, waardoor ze “metrisch” en dus nog bruikbaarder werden.

De restauratiecampagne betreft ook het interieur, met name de Torens en de Tassis-kapel.

Een zin

om de getuigenissen van onze erfgoedambachten en de knowhow van de beeldhouwers die ons geholpen hebben, te bewerken en te beschermen.

Een anekdote

De verbazing van de exploitanten van de steengroeve van Euville over onze methode om bouwstenen (gevelelementen) of marmeren stenen (voor beeldhouwwerken) te selecteren, toen wij ons uitrustten met een sclerometer (een instrument om de weerstand tegen samendrukking van een materiaal te meten).

Wat we leuk vonden aan dit project

Negen en een half jaar werken zonder uit te lopen, en een constant gevoel van verwondering.

Een uitdaging

Hoe bewaar je de herinnering aan de mooiste beeldhouwwerken, wetende dat ze mettertijd vaak plaats hebben gemaakt voor sterk geërodeerde stukken?

Er werd besloten om gipsmodellen te maken van elk opmerkelijk element, groot of klein. Het proces bestaat uit het maken van een negatieve afgietsel in silicone dat in een gipsen steunmatrijs wordt gehouden, en natuurlijk een positief van het stuk in kwestie, alsmede een technische fiche voor de identificatie, afmetingen en plaats in de kerk.

Er werden verschillende reeksen van deze modellen geproduceerd, verspreid en gearchiveerd op verschillende plaatsen om hun duurzaamheid te verzekeren, en ook binnen de kerk zelf.